Suche, swędzące, podrażnione powieki… Zmagasz się z tym problemem na co dzień lub tylko czasem, np. po użyciu konkretnych kosmetyków do makijażu? To może być egzema powiek – stan zapalny skóry, która w tej okolicy jest szczególnie wrażliwa i delikatna. Może pojawić się u osób z różnymi chorobami (np. atopowym zapaleniem skóry) czy jako wyprysk kontaktowy. 

Jak radzić sobie z zapalaniem powiek? Jakie substancje mogą dodatkowo podrażniać skórę, a które zadziałają na nią łagodząco? Sprawdź, jak wygląda leczenie egzemy i jaki krem na powieki wybrać!

1. Egzema na powiekach – co to jest i jakie ma objawy?
2. Najczęstsze przyczyny egzemy na powiekach
3. Jakie składniki mogą podrażniać powieki?
4. Podrażnione powieki – domowe sposoby na ich ukojenie
5. Delikatne oczyszczenie podrażnionych powiek – jakie produkty wybrać?
6. Krem na powieki czy maść? Czym nawilżać skórę powiek?
7. Codzienne nawyki, które pomogą zapobiec nawrotom egzemy powiek
8. Egzema powiek – kiedy udać się do dermatologa?
9. Najczęstsze pytania i odpowiedzi o egzemę powiek

• Jakie choroby mogą przypominać egzemę powiek?
• Czy można stosować makijaż przy egzemie powiek?
• Czy egzema sama zniknie?

Egzema na powiekach – co to jest i jakie ma objawy?

Egzema często jest łączona tylko z atopowym zapaleniem skóry (AZS) i bywa traktowana jako synonim tej choroby. Czy słusznie? Okazuje się, że wcale nie! 

Egzema to ogólne pojęcie, które określa po prostu stan zapalny skóry – zespół różnych objawów i zmian skórnych. Jedną z przyczyn rzeczywiście bywa AZS, jednak skóra może reagować zapaleniem na wiele czynników.

Egzema na powiekach to szczególny rodzaj takiego zapalenia. Dotyczy bardzo cienkiej i delikatnej skóry okolicy oka, która łatwo ulega podrażnieniom. W jaki sposób może się objawiać? Wśród objawów egzemy powiek znajdziesz przede wszystkim:

• suche plamy na powiekach,
• ogólne przesuszenie skóry,
• łuszczenie się skóry,
• swędzenie skóry,
• pękanie skóry, niewielkie ranki,
• czerwone powieki, zaczerwienienie skóry,
• pieczenie skóry, uczucie ciepła,
• wysypkę, grudki na skórze,
• obrzęki, puchnięcie powiek.

Aby zaobserwować u siebie egzemę, wcale nie musisz mieć jednak wszystkich symptomów. Czasami pojawiają się tylko niektóre z nich. Może się również zdarzyć, że dzięki szybkiemu leczeniu (np. stosowanie specjalnych preparatów, unikanie czynników drażniących) zapalenie nie rozwinie się poza zaczerwienienie i swędzenie powiek. 

Badania wskazują ponadto, że objawy skórne na twarzy – szczególnie w okolicy oka – często niekorzystnie wpływają na komfort życia i pewność siebie. Leczenie egzemy powiek i pielęgnacja skóry mają z kolei pozytywny wpływ na jakość życia i stan psychiczny [1]. 

Najczęstsze przyczyny egzemy na powiekach

Eksperci dzielą przyczyny egzemy na egzogenne (kontaktowe, które wiążą się z działaniem czynników środowiskowych) oraz endogenne (objawy pojawiają się jako efekt tendencji organizmu). 

Dodatkowo niektóre czynniki mogą zaostrzać lub nawet wywoływać objawy u osób, u których egzema występuje w wyniku choroby. Przykład? U osoby z AZS napad mogą wywołać np. silny stres, nadmierne przegrzanie czy narażenie na dym papierosowy.

Chcesz wiedzieć więcej na temat tej choroby? Sprawdź artykuł: Atopowe zapalenie skóry – fakty i mity o AZS.

Co może zatem wywołać egzemę powiek? Nieprzyjemne objawy na powiekach i wokół oczu mogą pojawić się m.in. jako efekt:

• działania substancji drażniącej, 
• atopowego zapalenia skóry,
• alergii kontaktowej, np. na nikiel czy składnik kosmetyku,
• alergii pokarmowej lub wziewnej,
• działania pogody (np. mróz, wiatr) i suchego powietrza,
• choroby zakaźnej.

Jakie składniki mogą podrażniać powieki?

Podrażnione, czerwone, suche powieki często są wynikiem działania czynników zewnętrznych. Tzw. wyprysk kontaktowy może pojawić się w sytuacji, gdy konkretna substancja działa na skórę drażniąco (wyprysk z podrażnienia) lub alergizująco. Wiesz już ponadto, że niektóre substancje mogą wzmagać lub wyzwalać objawy innych chorób, takich jak AZS. 

Jakie składniki w kosmetykach mogą podrażnić powieki? Uważaj w szczególności na:

• alkohol,
• substancje zapachowe,
• konserwanty,
• barwniki,
• silne substancje myjące.

Egzemę powiek może wywołać też kontakt z innymi substancjami chemicznymi (np. farbami, lakierami, cementem, tworzywami sztucznymi lub nawet mąką), biżuterią, dymem czy roślinami. 

Jeśli doświadczasz problemów skórnych, postaraj się więc zaobserwować, jaki czynnik mógł wywołać napad objawów. Taki dzienniczek pomoże Ci zidentyfikować, co niekorzystnie działa na Twoją skórę.

Podrażnione powieki – domowe sposoby na ich ukojenie

Jeśli regularnie zmagasz się z czerwonymi, pękającymi czy łuszczącymi powiekami, najlepiej skontaktuj się z dermatologiem. Specjalista pomoże Ci znaleźć przyczynę i dopasować leczenie egzemy do indywidualnych potrzeb. 

Niektórzy stosują również domowe sposoby na ukojenie powiek. Co może pomóc?  Wypróbuj chłodne lub ciepłe okłady i kompresy (np. z ogórka, rumianku, owiniętych ściereczką kostek lodu) czy naturalny żel z aloesu. 

Najważniejsze jednak, aby unikać czynników drażniących, w tym makijażu. Kluczowe jest również zachowanie higieny i zastosowanie odpowiednio dobranej, intensywnie nawilżającej pielęgnacji. 

Szukasz skutecznych sposobów na łagodzenie objawów? Sprawdź artykuł: Egzema powiek – jak łagodzić swędzenie powiek?

Delikatne oczyszczenie podrażnionych powiek – jakie produkty wybrać?

Skóra okolicy oka jest cienka, delikatna i bardzo wrażliwa, dlatego jej pielęgnacja zawsze powinna być odpowiednio dopasowana. A jeśli doświadczasz nieprzyjemnych objawów (takich jak zaczerwienienie powiek, przesuszenie czy swędzenie skóry), ta kwestia jest jeszcze istotniejsza.

Do codziennego oczyszczania podrażnionych powiek zastosuj więc delikatny produkt myjący lub specjalne chusteczki do higieny okolicy oka. Unikaj silnych detergentów, wybierz te bez alkoholu, mydła, zapachu i konserwantów. 

Uważaj również na mechaniczne pocieranie skóry. Nie trzyj okolicy oka wacikiem (zamiast tego przyłóż go na kilka sekund), palcami czy ręcznikiem. Jeśli zmagasz się z pękającymi powiekami, w ten sposób możesz dodatkowo podrażnić skórę lub nawet doprowadzić do zakażenia. 

Po oczyszczeniu skóry zastosuj też odpowiedni krem na powieki. W ten sposób nawilżysz tę delikatną okolicę i zapewnisz jej niewidzialną barierę – by ochronić ją przed działaniem czynników zewnętrznych.

Krem na powieki czy maść? Czym nawilżać skórę powiek?

Jeśli Twoja skóra jest skłonna do egzemy i podrażnień, postaw na specjalistyczny preparat do codziennej pielęgnacji – dobrze tolerowany, o skuteczności potwierdzonej podczas badań klinicznych. Jego skład powinien nie tylko intensywnie nawilżać skórę, lecz także wspierać odbudowę uszkodzonej bariery hydrolipidowej oraz łagodzić uczucie swędzenia. 

Właśnie te właściwości łączy wyrób medyczny ALLERGIKA® – Krem na powieki MED. Już po 7 dniach o 50% redukuje takie objawy jak zaczerwienienie, suchość skóry i łuszczenie, a po 3 tygodniach – zmniejszają się o 75% [2]. To możliwe dzięki skutecznej formule z takimi składnikami jak witamina A, gliceryna 10%, bisabolol oraz alantoina.

Dodatkowo to formuła wody w oleju (W/O), która pozostawia na skórze lipidowy film ochronny. Gęsta kremowa konsystencja zapewnia również komfort stosowania – masz pewność, że krem na powieki nie spłynie do oka.

Codzienne nawyki, które pomogą zapobiec nawrotom egzemy powiek

Jak dzień po dniu dbać o skórę, jeśli zmagasz się z egzemą powiek? Co zrobić, by zadbać o nawilżenie, wzmocnić barierę hydrolipidową i zmniejszyć ryzyko, że po wyleczeniu objawy pojawią się znowu? Oto najważniejsze wskazówki w pigułce!

1. Regularnie stosuj nawilżający i ochronny krem, np. ALLERGIKA® – Krem na powieki MED.
2. Unikaj czynników drażniących, np. kosmetyków z alkoholem, konserwantami i substancjami zapachowymi.
3. Nie pocieraj skóry intensywnie, np. wacikiem czy ręcznikiem.
4. Regularnie wymieniaj ręcznik do twarzy lub korzystaj z ręcznika papierowego.
5. Nie dotykaj skóry okolicy oka brudnymi rękami. Uważaj też na nadmierne drapanie.
6. Dbaj o nawilżenie powietrza, szczególnie w sezonie grzewczym i przy klimatyzacji.
7. Chroń oczy przed słońcem, stosując SPF i nosząc okulary przeciwsłoneczne z filtrem.
8. Pij dużo wody, by nawilżyć skórę także od środka.
9. Dbaj o dietę, włącz do jadłospisu m.in. witaminy A, C, D i E, cynk oraz kwasy Omega 3.
10. Unikaj używek, które mogą wysuszać i podrażniać skórę. 

Egzema powiek – kiedy udać się do dermatologa?

Chociaż zapalenie powiek to dość powszechny problem, nie lekceważ go. Wizyta u dermatologa może być konieczna szczególnie wtedy, gdy:

• objawy często nawracają, nie jest to jednorazowy epizod,
• mimo pielęgnacji symptomy nie ustępują lub nawet nasilają się,
• skóra pęka, sączy się, ranki krwawią lub pojawia się ropa,
• obrzęk jest silny, powieki są mocno opuchnięte,
• masz trudności z widzeniem,
• dochodzą objawy ogólne, np. gorączka, silne osłabienie.

Najczęstsze pytania i odpowiedzi o egzemę powiek

Co jeszcze warto wiedzieć o egzemie na powiekach? Sprawdź, jakie pytania pojawiają się najczęściej!

Jakie choroby mogą przypominać egzemę powiek?

Egzema powiek to ogólne pojęcie, które obejmuje szereg objawów zapalenia skóry. Może pojawiać się jako AZS na powiekach czy symptom alergii. W przypadku objawów egzemy lekarz może diagnozować Cię więc m.in. w kierunku atopowego zapalenia skóry, trądziku różowatego, łuszczycy, zapalenia brzegów powiek czy alergicznego zapalenia spojówek.

Więcej informacji o jednej z tych chorób znajdziesz w tekście: Zapalenie brzegów powiek – jak je rozpoznać?

Czy można stosować makijaż przy egzemie powiek?

Kosmetyki kolorowe (np. tusz do rzęs, cienie) mogą podrażniać delikatną skórę wokół oczu. Jeśli co jakiś czas zmagasz się z egzemą powiek, masz AZS lub skórę alergiczną, wybierz kosmetyki hipoalergiczne i dopasowane do Twoich problemów. Jeżeli jednak aktualnie masz swędzące, łuszczące się czy czerwone powieki, lepiej w ogóle zrezygnuj z makijażu. Zarówno kolorówka, jak i późniejszy demakijaż mogą zaostrzać nieprzyjemne objawy oraz spowalniać leczenie egzemy.

Czy egzema sama zniknie?

Jeśli objawy egzemy pojawiły się jednorazowo i bezpośrednio po kontakcie z czynnikiem drażniącym, czasami zapalenie powiek może zniknąć samoistnie. Najczęściej jednak warto skonsultować się z dermatologiem, a także zadbać o pielęgnację i higienę skóry. 

Objawy egzemy powiek – np. zaczerwienienie, przesuszenie i swędzenie skóry – potrafią być dość uciążliwe. Jeśli porozmawiasz jednak z lekarzem i zastosujesz przebadany krem na powieki, możesz złagodzić te symptomy. Pamiętaj również o profilaktyce, która pomoże Ci zmniejszyć ryzyko nawrotów!

Źródła:

[1] https://www.nature.com/articles/s41598-024-69612-z

[2] Maličkova, Szpital Uniwersytecki w Bratysławie, Słowacja, 2018, badanie skuteczności na grupie 22 ochotników, 3 tygodnie.

www.pielegniarstwo.ump.edu.pl/uploads/2013/2/132_2_48_2013.pdf

www.podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/014/666/original/5-19.pdf?1477401600

www.wydawnictwopzwl.pl/download/226340100.pdf

www.termedia.pl/Ocular-complications-of-atopic-dermatitis-in-children-and-adolescents,123,47042,1,1.html

www.frontrangedermatology.net/wp-content/uploads/images_Dermatitis_Eyelid.pdf

www.my.clevelandclinic.org/health/diseases/21930-eyelid-dermatitis

www.eczema.org/information-and-advice/types-of-eczema/eczema-around-the-eyes/

www.nationaleczema.org/blog/ask-the-ecz-perts-how-do-you-treat-eyelid-eczema/

www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/eczema/what-to-know-about-eczema-on-eyelids

www.yourhealth.leicestershospitals.nhs.uk/library/musculoskeletal-specialist-surgery-mss/ophthalmology/2360-treating-eczema-around-your-eyes-periocular-dermatitis/file

www.healthline.com/health/eyelid-dermatitis

www.pierrefabreeczemafoundation.org/en/understanding/areas-affected-by-eczema/eyes

www.jaad.org/article/S0190-9622(02)00158-5/abstract

www.eczema.org/wp-content/uploads/Eczema-around-the-eyes-Nov-23-1.pdf

www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/59031,kontaktowe-zapalenie-skory-wyprysk-kontaktowy-przyczyny-objawy-i-leczenie