Relaks na plaży, górskie wędrówki, a może intensywny city break? Atopowe zapalenie skóry wcale nie musi stopować Twoich podróżniczych marzeń! Chociaż egzema latem rzeczywiście może dawać o sobie znać (np. pod wpływem potu czy przegrzania), kluczowe jest odpowiednie przygotowanie do wakacji. Przestrzegając kilku ważnych zasad, zmniejszysz ryzyko zaostrzenia AZS. Sprawdź, o czym pamiętać, planując wyjazd i pakując walizkę lub plecak! 

• Egzema – na co warto zwrócić uwagę, planując wakacje? 8 zasad
• Czy skóra atopowa lubi słońce?
• Zasady prawidłowej ochrony przed słońcem dla skóry z AZS
• Checklista atopika na wakacjach
• Jak pielęgnować skórę atopową po opalaniu?

Egzema – na co warto zwrócić uwagę, planując wakacje? 8 zasad

Jeśli masz problemy skórne i walczysz z egzemą, wcale nie musisz rezygnować z wymarzonych wakacji – odpoczynek i relaks to dobry sposób na to, żeby się wyciszyć i odstresować. Mimo wszystko latem skóra atopika jest narażona na różne czynniki, które mogą zaostrzać objawy AZS. Wśród nich znajdują się m.in.:

• przegrzanie,
• nadmierne pocenie,
• suche powietrze,
• klimatyzacja,
• chlorowana woda,
• ostre słońce,
• alergeny roślinne,
• alergeny pokarmowe,
• mechaniczne uszkodzenie skóry.

Dodatkowo podczas wakacji – szczególnie w całkowicie nowym miejscu – możesz mieć kontakt z wcześniej nieznanymi zwierzętami, roślinami czy pokarmami. Nie masz więc pewności, jak zareaguje Twoja skóra i czy konkretny czynnik nie stanie się przyczyną AZS.

Jak radzić sobie podczas podróży, by zminimalizować ryzyko zaostrzenia atopowego zapalenia skóry? Poznaj 8 ważnych zasad, które pomogą Ci zorganizować wyjazd – by był przyjemniejszy i bezpieczniejszy!

1. Wybierz odpowiednie miejsce na wakacje 

Chociaż każdy rozpoczyna planowanie od wyboru miejsca wypoczynku, w przypadku AZS warto kierować się kilkoma dodatkowymi wskazówkami. Co jest najważniejsze?

Dopasuj miejsce wypoczynku do czynników, które wyzwalają i zaostrzają objawy AZS (takie jak swędzenie w zgięciach łokci i kolan, zmiany skórne wokół oczu, sucha skóra).

Przykładowo, jeśli źle reagujesz na przegrzanie, w lecie pomyśl o zimniejszych kierunkach (np. Skandynawia, Islandia) lub wybierz się na urlop poza sezonem. A jeśli wyzwalaczem jest suche powietrze, unikaj krajów o klimacie suchym (np. Egipt).

Pamiętaj jednak, że to bardzo indywidualna kwestia. Prześledź więc czynniki, które wyzwalają w Twoim przypadku objawy AZS i pomyśl, czy w danej lokalizacji będą występować.

2. Używaj tylko swoich kosmetyków

Hotelowe kosmetyki bywają kuszące – szczególnie lepsze hotele współpracują ze znanymi markami, nierzadko doskonale zaopatrując łazienki. Podobnie sprawa wygląda z różnego typu SPA. 

Pamiętaj jednak, że w przypadku AZS używane kosmetyki mają ogromny wpływ na stan skóry. Spakuj ze sobą sprawdzone preparaty (m.in. emolienty, olejki do mycia, szampony) i stosuj je dokładnie tak, jak w domu. 

3. Uważaj na pościel i koce 

U części osób za zaostrzenie objawów AZS odpowiadają roztocza. Jeśli i Ty należysz do tej grupy, warto porozmawiać z hotelem. Część obiektów wykorzystuje specjalne sprzęty, by przygotować pokój – np. przy pomocy ozonowania. 

Warto zgłosić, by przed Twoim przyjazdem pracownicy usunęli też niepotrzebne poduszki dekoracyjne, koce czy narzuty. Jeśli masz taką możliwość, dobrym rozwiązaniem może być również przywiezienie własnej pościeli antyalergicznej. 

4. Zadbaj o wilgotność powietrza

Zbyt suche powietrze może nasilać świąd, suchość skóry czy wysypkę atopową. Warto więc na bieżąco kontrolować wilgotność w pomieszczeniu i w razie potrzeby szybko zadziałać. Dobrze mieć też ze sobą mały, przenośny nawilżacz powietrza. Jeśli nie ma takiej opcji, w pomieszczeniu sprawdzi się też mokry ręcznik czy kubek lub miska z wodą. 

5. Pamiętaj o ubezpieczeniu

Nikt nie jedzie na urlop z myślą, że stanie się coś złego. Chorując na AZS, warto być jednak przygotowanym na różne ewentualności. 

Jeśli wybierasz się na wakacje w krajach Unii Europejskiej (UE) i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), podstawą jest karta EKUZ. Zapewnia takie same świadczenia, jakie mają mieszkańcy danego kraju. Może się jednak zdarzyć, że wiele usług będzie dodatkowo płatnych, co zależy od standardu opieki zdrowotnej w danym państwie. 

Dobrym rozwiązaniem może być więc wykupienie dodatkowego ubezpieczenia. Taka polisa kosztuje kilkadziesiąt-kilkaset złotych, a staje się dla Ciebie zabezpieczeniem. Warto mieć ją bezwzględnie szczególnie w tych krajach, gdzie nie działa karta EKUZ!

6. Sprawdź okoliczne apteki i przychodnie

Lista punktów, w których w razie czego możesz uzyskać pomoc, to dobry sposób na zmniejszenie stresu związanego z wakacjami. Z łatwością zrobisz ją np. w Google Maps, zaznaczając apteki, przychodnie i szpitale w okolicy miejsca podróży. 

7. Przygotuj listę najważniejszych wyrażeń w danym języku

Jeśli wybierasz się na wakacje za granicę, warto przygotować sobie również listę wyrażeń i słówek związanych z egzemą, atopowym zapaleniem skóry oraz Twoimi objawami. Dobrze mieć je nie tylko w telefonie, ale również wydrukowane i zalaminowane. Pamiętaj, że w niektórych krajach czy lokalizacjach mogą pojawić się problemy z siecią czy internetem.

8. Planuj aktywność fizyczną 

Pot jest częstym czynnikiem zaostrzającym objawy AZS. Jak z tym walczyć? Jeśli wybierasz się w góry lub masz w planach inną aktywność, najlepiej planuj ją na godziny poranne lub wieczorne (gdy jest trochę zimniej). Zawsze miej też ze sobą ręcznik do wytarcia potu i ubrania na zmianę. 

Czy skóra atopowa lubi słońce?

„Słońce leczy AZS” lub „chory na AZS w ogóle nie może wychodzić na słońce” – to dwa skrajne, ale popularne mity na temat atopowego zapalenia skóry. Jak sytuacja wygląda w praktyce i co mówią lekarze: czy skóra atopowa lubi światło słoneczne?

Wielu pacjentów z AZS zauważa u siebie zmniejszenie zmian skórnych, wyprysku i świądu podczas letnich wakacji. Lekarze zwracają uwagę, że słońce (ze względu na swoje przeciwzapalne właściwości) może łagodzić objawy atopowego zapalenia skóry oraz egzemy o innym podłożu. 

Jednocześnie taka skóra jest wrażliwa, a więc bardziej narażona na poparzenie słoneczne. Nadmierna ekspozycja na słońce może też wręcz nasilić symptomy. 

Jak ze wszystkim – najważniejszy jest więc umiar. Atopik najczęściej może bezpiecznie spędzać czas na świeżym powietrzu nawet w słoneczne dni. Ważna jest jednak odpowiednia ochrona (m.in. filtry SPF 50+, przewiewna odzież, unikanie ostrego słońca). Warto również obserwować organizm i szybko reagować na wszystkie niepokojące zmiany. 

Okazuje się także, że jedną z metod leczenia atopowego zapalenia skóry jest fototerapia, głównie naświetlania wąskopasmowym UVB (UVB 311 nm.). W tym przypadku pacjent zawsze pozostaje jednak pod opieką lekarza, który ustala plan fototerapii m.in. na podstawie poziomu nasilenia zmian. Jeśli zastanawiasz się więc, jak wyleczyć egzemę, porozmawiaj ze specjalistą. Fototerapia może sprawdzić się szczególnie w sytuacji, gdy zauważasz u siebie złagodzenie egzemy latem. 

Uczulenie na słońce 

Chociaż potocznie mówi się o uczuleniu na słońce, tzw. wysypka słoneczna to reakcja układu immunologicznego na działanie promieni (polimorficzna osutka świetlna). Pojawia się najczęściej kilka godzin po działaniu słońca i ma formę swędzących zmian skórnych (np. na twarzy, szyi, dekolcie).

Alergia na pot

Niektórzy pod wpływem wysokiej temperatury i wysiłku mierzą się też z pokrzywką cholinergiczną – którą często nazywa się uczuleniem na pot. Choroba objawia się niewielkimi swędzącymi bąblami, które zwykle utrzymują się maksymalnie kilka godzin.

Zasady prawidłowej ochrony przed słońcem dla skóry z AZS

Chociaż promienie słoneczne często łagodzą objawy AZS, zachowaj odpowiednie środki ostrożności. O czym pamiętać? 

1. Unikaj ostrego słońca – szczególnie chroń się w godzinach 10:00-14:00, gdy słońce jest najmocniejsze. 

2. Zawsze stosuj krem z filtrem – to Twój wakacyjny must have. Nakładaj krem z filtrem 50+ na twarz i ciało, nawet jeśli przebywasz w cieniu. 

3. Reaplikuj SPF co 2–3 godziny – pamiętaj, że filtry przeciwsłoneczne chronią tylko przez jakiś czas. Nakładaj krem ponownie w ciągu dnia, szczególnie po każdej kąpieli czy mocnym spoceniu się.

4. Uważaj na reakcje z lekami – niektóre leki, np. inhibitory kalcyneuryny, mogą wchodzić w reakcję ze słońcem. Przed wakacjami zawsze porozmawiaj więc ze swoim dermatologiem.

5. Chroń znamiona – jeśli masz zmiany i pieprzyki, zaklejaj je plastrem lub smaruj dodatkową, grubą warstwą kremu z filtrem.

6. Pielęgnuj skórę – sucha skóra po opalaniu wymaga szczególnej pielęgnacji emolientami, które działają nawilżająco i natłuszczająco.

7. Noś nakrycie głowy – mocne przesuszenie, np. po narażeniu na silne słońce, może zaostrzyć objawy atopowego zapalenia skóry głowy.

8. Nie wystawiaj skóry na bezpośrednie słońce – najlepiej mimo wszystko chować się w cieniu, np. pod parasolem, drzewem. Pamiętaj, że opalanie zwiększa ryzyko raka skóry, a także przyspiesza procesy starzenia.

Jeśli na AZS choruje dziecko – pamiętaj, aby dawać mu przykład. Najlepiej, żeby cała rodzina stosowała zasady ochrony przed słońcem. Dzięki temu atopik poczuje się znacznie pewniej. Są one ponadto odpowiednie dla wszystkich, również osób bez egzemy. 

Checklista atopika na wakacjach

W imię zasady „lepiej nosić, niż się prosić”, najlepiej dobrze spakować swoją walizkę. Jakie kosmetyki oraz inne akcesoria warto zabrać ze sobą na urlop?

• ALLERGIKA® Lipo olejek pod prysznic – delikatnie myje, a jednocześnie pomaga odbudować barierę ochronną skóry i działa nawilżająco,
• ALLERGIKA® Hydrolotio Sensitive – łagodzi świąd i koi skórę (nie tylko po opalaniu, ale też np. po ukąszeniu komarów),
• krem z filtrem SPF 50+ – najlepiej wybrać ten hipoalergiczny do skóry skłonnej do atopii i wypróbować go przed wakacjami,
• nakrycie głowy – warto postawić na lekki kapelusz z szerokim rondem,
• okulary z filtrem UV – chronią oczy i powieki, koniecznie wybierz okulary od optyka (nie te najtańsze ze straganu),
• przewiewna odzież – najlepiej sprawdzą się bawełniane ubrania, które nie przylegają bezpośrednio do skóry,
• dodatkowy ręcznik do wycierania potu – przyda się szczególnie w sytuacji, gdy planujesz intensywne aktywności,
• przenośny nawilżacz powietrza – skóra atopowa nie lubi bardzo suchego powietrza.

Ciekawym, coraz popularniejszym rozwiązaniem jest też zabudowany kostium kąpielowy z filtrem UV. To odzież, która nadaje się np. do kąpieli w morzu czy zabaw na plaży, a jednocześnie chroni przed promieniowaniem słonecznym. 

Jak pielęgnować skórę atopową po opalaniu?

Regeneracja suchej skóry po opalaniu to ważny krok, który zmniejsza ryzyko zaostrzenia objawów AZS. Pamiętaj, aby stosować kosmetyki przeznaczone do skóry przesuszonej i skłonnej to atopii, które są wolne od takich substancji potencjalnie drażniących jak barwniki, konserwanty czy parabeny.

Pielęgnacja po opalaniu powinna obejmować delikatne oczyszczenie (m.in. z kremu SPF, soli, piasku, potu) oraz nawilżenie. Jakich kosmetyków używać?  

Do kąpieli sprawdzi się ALLERGIKA® - Lipo olejek pod prysznic, którego formuła z pantenolem i olejem z wiesiołka nie tylko myje, lecz także działa nawilżająco. Dzięki temu skóra jest czysta i zregenerowana.

Po prysznicu czas na zastosowanie emulsji, np. balsamu ALLERGIKA® - Hydrolotio Sensitive. To kosmetyk, który zawiera 18% lipidów. Dzięki temu działa nawilżająco, kojąco i regenerująco. Dodatkowo, dzięki zawartości 2% polidokanolu, łagodzi świąd skóry. 

Jeśli masz egzemę, latem nie rezygnuj z wyjazdów i aktywności. Pamiętaj jednak o kilku sposobach na to, by przygotować się do podróży – chroń skórę przed działaniem czynników, które mogą zaostrzyć objawy atopowego zapalenia skóry. Wakacje z AZS mogą być naprawdę przyjemne!

Źródła:

www.mp.pl/pacjent/dermatologia/aktualnosci/304557,5-zasad-ochrony-przed-sloncem

www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.7.1.43.

www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/nasze-zdrowie-w-ue/leczenie-w-krajach-unii-europejskiej-i-efta/wyjezdzam-do/

www.mgr.farm/farmakoterapia/pielegnacja-skory-z-azs-w-czasie-wakacji-czy-temperatura-moze-wplywac-na-przebieg-choroby/

www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/68156,czy-dziecko-z-azs-powinno-unikac-slonca

www.mp.pl/pacjent/objawy/350205,uczulenie-na-slonce-fotodermatoza-jak-rozpoznac-i-leczyc-alergie-na-slonce

zrozumiecazs.pl/storage/app/media/Raport%20AZS.pdf

www.czytelniamedyczna.pl/5058,metody-leczenia-atopowego-zapalenia-skory.html

pulsmedycyny.pl/fototerapia-w-azs-894571

www.termedia.pl/dermatologia/Wokol-AZS-narodzilo-sie-wiele-mitow,24714.html

www.pulsmedycyny.pl/wplyw-slonca-na-skore-kiedy-opalanie-pomaga-a-kiedy-szkodzi-1152714

www.onkoderma.pl/wp-content/uploads/2019/09/AleksandraBolewska-ZasadySkutecznejFotoprotekcjiUPacjentowLeczonychImmunosupresyjnieOrazLekamiUkierunkowanymiNaCeleMolekularne.pdf

www.ptca.pl/wp-content/uploads/2022/11/AZS-Pakiet-Informacyjny-dla-Szkol-i-Przedszkoli_wydanie1.pdf

www.mp.pl/pacjent/alergie/lista/68367,pokrzywka-cholinergiczna

www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/58880,pokrzywka